Groen Aalst heeft zich van in het begin kritisch en constructief opgesteld in het dossier van de oprichting van de antifraudecel door het ocmw van Aalst. Aangezien een aantal aspecten onaanvaardbaar waren en nog steeds zijn, hebben we verschillende acties ondernomen op diverse niveaus. Het artikel dat op 24 juli 2013 de voorpagina van De Standaard haalde is een van de resultaten van de volgehouden inzet van Groen Aalst in dit dossier. Aansluitend op het artikel vindt u een reactie van Groen Aalst om een en ander nog eens duidelijk te stellen.ARTIKEL:

De Standaard: 24/7

De Aalsterse OCMW-voorzitter Sarah Smeyers (N-VA) richt een dienst tegen sociale fraude op. Partijgenoot Geert Bourgeois vraagt aan gouverneur Jan Briers om de cel door te lichten.

Vanaf dit najaar zal een speciale controlecel van het OCMW in Aalst sociale fraude door steuntrekkers opsporen. De oppositie in de gemeenteraad heeft forse kritiek op de plannen van OCMW-voorzitster Sarah Smeyers (N-VA). Nu meldt ook de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur, Geert Bourgeois, partijgenoot van Smeyers, dat de Oost-Vlaamse provinciegouverneur Jan Briers de plannen zal onderzoeken.

Aalst is na Antwerpen en Gent de derde Vlaamse stad waarin het OCMW een antifraudecel opricht. Die diensten gaan vermoedens van fraude na, bijvoorbeeld over een alleenstaande steuntrekker die mogelijk wel samenwoont met iemand die geld verdient, of over een leefloner die in het zwart zou bijklussen. De Aalsterse controledienst zal uit maatschappelijk werkers en een jurist bestaan.

Een van de maatschappelijk werkers zal als 'veldwerker' - een nieuwe OCMW-functie - op pad gaan om de vermoedens van fraude hard te maken: verlaat de leefloner bijvoorbeeld elke ochtend op hetzelfde uur zijn huis hoewel hij werkloos is? Wie gaat er binnen en buiten bij de persoon die zegt alleenstaande te zijn?

Volgens de Aalsterse oppositie is tot dusver onduidelijk hoe ver de veldwerker bij zijn speurwerk mag gaan. 'De veldwerker zal als een privédetective mensen bespioneren, en we betwijfelen dat daar een juridisch kader voor is', zegt OCMW-raadslid Paul Nijs (Groen). 'Er is tot dusver ook geen nota die de taken afbakent en deontologische spelregels vastlegt.'

Een tweede punt van kritiek is dat de OCMW-voorzitter, anders dan in Gent en Antwerpen, in Aalst op eigen houtje dossiers mag doorsturen naar de antifraudecel.

In een parlementaire vraag aan minister Bourgeois uit Bart Caron (Groen) zijn bezorgdheid over de Aalsterse plannen. In zijn antwoord zegt Bourgeois dat hij nog geen klacht heeft ontvangen over de geplande antifraudecel, maar dat hij aan de Oost-Vlaamse gouverneur zal vragen 'een onderzoek in te stellen naar de structuur en de werking van de antifraudecel bij het OCMW in Aalst'. Meer commentaar wilde de minister daar gisteren niet over kwijt. OCMW-voorzitster Smeyers meldt dat ze zal meewerken aan het onderzoek.

'Buiten proportie.' Zo luidt het verdict van de Aalsterse oppositie én van voormalig OCMW-voorzitter Patrick De Smedt (SP.A) over de plannen om een antifraude-cel te installeren in het OCMW. Sarah Smeyers (N-VA) verdedigt haar aanpak. 'Het is een signaal dat we geen fraude dulden.'

Drie of vier medewerkers van het Aalsterse OCMW krijgen vanaf dit najaar een nieuwe taak. Ze zullen zich alleen nog bezighouden met dossiers waarbij hun collega-maatschappelijk werkers een vermoeden hebben van sociale fraude. 'Bijvoorbeeld omdat een leefloner mogelijk met iemand samenwoont maar zegt alleenstaand te zijn, alleen om meer geld op te strijken', aldus OCMW-voorzitster Sarah Smeyers (N-VA). 'Of omdat de maatschappelijk assistent denkt dat iemand die zogezegd werkloos is, wel in het zwart werkt.'

'Eén medewerker, de 'veldwerker', zal daarvoor ook buiten de kantooruren ter plaatse gaan. Bijvoorbeeld om hard te maken dat iemand die als werkloze is ingeschreven bij het OCMW wel elke ochtend vroeg naar zijn werk vertrekt.'

De Aalsterse oppositie betwijfelt of er daarvoor wel een juridisch kader is. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA) zal dat nu door de Oost-Vlaamse gouverneur Jan Biers laten onderzoeken.

Smeyers verdedigt intussen haar plannen. 'Nu hebben de maatschappelijk assistenten niet altijd de tijd om alle vermoedens van sociale fraude uit te spitten. Ze vrezen soms ook dat ze de vertrouwensband met een cliënt beschadigen door achterdochtig te zijn.'

Met haar plannen gaat Smeyers de OCMW's in Antwerpen en Gent achterna. Die hebben al enkele jaren aparte diensten die sociale fraude onderzoeken. De Aalsterse antifraudedienst krijgt overigens minstens evenveel medewerkers als de Gentse (drie personen) en de Antwerpse (vier personen).

De Aalsterse oppositie noemt het project daarom 'buitensporig'. 'Aalst telt drie keer minder inwoners dan Gent, en zes keer minder dan Antwerpen', zegt Paul Nijs, OCMW-raadslid van Groen in Aalst. 'Als de Aalsterse antifraudecel in verhouding evenveel dossiers behandelt als de Antwerpse en de Gentse, zullen er jaarlijks tussen de 35 en de 50 dossiers belanden. Drie of vier medewerkers zullen zich dus bezighouden met hoogstens één dossier per week.'

'Daar komt nog eens bij dat de sociale controle in een kleine stad als Aalst veel groter is dan in de grote Vlaamse steden. Er zullen in Aalst in verhouding weinig gevallen van fraude zijn. De antifraudecel oprichten is dus met een kanon op een mug schieten.'

Smeyers zelf zegt dat ze de antifraudecel weer zou afschaffen als blijkt dat de medewerkers weinig werk hebben. 'Intussen is het wel een signaal dat we in Aalst geen fraude dulden.'

'Allemaal profiteurs'

Niet alleen de Aalsterse Groenen staan kritisch tegenover de Smeyers' plannen. Ook Patrick De Smedt, voormalig OCMW-voorzitter en lid van de Aalsterse SP.A-fractie, die deel uitmaakt van het gemeentebestuur, kijkt er sceptisch naar. 'Het OCMW bestrijdt al jaren sociale fraude. Ik zie geen reden om zo'n antifraudecel op te richten.'

'Het bespioneren van mensen vind ik problematisch. Als de maatschappelijk werkers op huisbezoek gaan, krijgen ze evengoed een indruk van de personen die steun vragen.'

Volgens De Smedt zal de antifraudecel meer kwaad dan goed doen. 'Veel mensen zijn al beschaamd om hulp van het OCMW te vragen. Met de nieuwe cel schept het OCMW daarbovenop het beeld dat leefloners allemaal profiteurs zouden zijn.'

Dat een SP.A'er zich openlijk negatief uitlaat over een project van de Aalsterse bestuursploeg, gebeurt niet voor de eerste keer. Freya Van den Bossche en Bruno Tobback deden het De Smedt voor. En in april nog legde de verkiezing van de De Smedt als Aalsterse SP.A-voorzitter de verdeling in de partij bloot. Het 'linkse' kamp rond De Smedt kantte zich faliekant tegen de coalitie met SP.A en N-VA.

REACTIE GROEN AALST:

SARAH SMEYERS PLOOIT VOOR GEFUNDEERDE KRITIEK VAN GROEN

De oprichting van een antifraudecel in het OCMW van Aalst doet opnieuw stof opwaaien in de media. Paul Nijs van Groen Aalst heeft als eerste en enige raadslid in het OCMW kritische bedenkingen geformuleerd en het voorstel niet gesteund. Andreas Verleysen van Groen Aalst heeft  het dossier aangekaart op de gemeenteraad en bovendien heeft Bart Caron van Groen in het Vlaams parlement de minister van Binnenlandse Aangelegenheden ondervraagd.

Dit alles werpt nu zijn vruchten af en Sarah Smeyers moet inbinden.

De oprichting van de antifraudecel was een van de topprioriteiten van Smeyers. Reeds op 15 januari, 14 dagen na haar aantreden, had ze een conceptnota laten maken om haar cel op de sporen te zetten. Zij zou daarvoor niet minder dan vier personeelsleden inzetten hetgeen al gauw 200.000 euro per jaar zou kosten. Twee maal zoveel dus als in Antwerpen, een stad die zes maal meer inwoners telt, Een van die vier personeelsleden zou een veldwerker zijn waarvoor geen diplomavereisten gesteld werden. Deze persoon zou, onder andere, observaties moeten uitvoeren, zeg maar mensen bespioneren.

Smeyers voelde de bui komen, naar aanleiding van het onderzoek dat door de minister gevraagd werd, en heeft de veldwerker nu uit haar voorstel geschrapt. Het ontbreekt immers totaal aan een degelijk juridisch kader om een onbevoegde ambtenaar opdrachten toe te vertrouwen die behoren tot de essentie van het maatschappelijk werk.

Dit is een eerste stap in de goede richting, Maar Groen wil dat de cel ook herleid wordt tot een realistisch aantal. Eén maatschappelijk werker moet ruimschoots volstaan om in samenwerking met de collega`s van de sociale dienst eventuele misbruiken te helpen opsporen en bestrijden.

Groen eist ook dat de bestaffing van de cel gebeurt met een extra aanwerving en bijgevolg niet ten koste gaat van de dienstverlening van de sociale dienst.

Sarah Smeyers blijkt er, na zes maanden voorzitterschap, nog steeds van overtuigd te zijn dat zeer veel mensen in Aalst profiteren van het OCMW. Vanuit deze negatieve vooroordelen wil zij meer geld verkwisten aan het bestrijden van een beperkt symptoom dan in te zetten op daadwerkelijke begeleiding en ondersteuning.

Groen betreurt enorm dat zij vanuit haar functie in de laatste folder van de NV-A van Aalst het OCMW-cliënteel opnieuw geassocieerd heeft met hangmatten.

Het getuigt van weinig respect voor de mensen voor wie zij zich dagdagelijks zou moeten inzetten.